René Pillen neemt na ruim 40 jaar afscheid van de Sint Bernardusschool
Het schooljaar zit er bijna op en de vakanties staan voor de deur. In augustus beginnen de basisscholen weer, maar niet meer met Meester Pillen voor de klas. Na ruim 40 jaar op de Sint Bernardusschool, waarvan 32 als directeur, houdt hij er mee op. “Het is mooi geweest.”
De eerste dag van Meester Pillen als leraar was in 1971. Eind jaren 70 liet hij de school voor vier jaar achter zich om in Nijmegen te studeren. In 1981 kwam Meester Pillen terug als directeur, een functie die hij tot 2013 combineerde met het lesgeven. De laatste twee jaar lag de focus weer op het lesgeven. Aanstaande vrijdag is het klaar. Een lange periode, met vooral heel veel hoogtepunten, is ten einde.
Aan zijn keukentafel blikt Meester Pillen terug op zijn tijd bij de Sint Bernardusschool. Als mooiste moment noemt hij zijn aftreden als directeur in 2013. “Ik trad terug en het voorstel was dat de adjunct-directeur mij zou vervangen. Ik zou dan nog mooi twee jaar les kunnen geven. Toen ik het stokje overdroeg hadden de ouders bedacht om het schoolplein om te dopen tot ‘Meester Pillen-plein’. Dat vond ik heel erg leuk, het was ook een complete verrassing. Maar het allermooiste blijft toch de lol die je hebt met de kinderen. Dat is iets van alle tijden en gaat boven een los moment.”
“Ik wilde absoluut de feeling houden met de kinderen in de klas.”
Maar liefst 32 jaar combineerde Meester Pillen het lesgeven met het directeurschap. Dat was een hele bewuste keuze. “Ik wilde absoluut de feeling houden met de kinderen in de klas”, vertelt Meester Pillen terwijl hij het lepeltje door zijn koffie roert. “Daarbij hou ik er ontzettend van om een praatje te maken met de kinderen of de ouders. Als je mij nodig hebt, dan ben ik er. Je hoeft mij nooit ergens achter een computer weg te vissen. Ik sta veel liever op het plein.”
Verschillen
En op het plein staan, dat deed Meester Pillen. Van dichtbij heeft hij het onderwijs en de kinderen flink zien veranderen. “Er is ontzettend veel anders dan in 1971. De kinderen maken tegenwoordig meer mee. Ze hebben meer spulletjes, maar doen ook veel verschillende dingen. Eerder was er gymnastiek en voetbal, nu kennen kinderen op jonge leeftijd al veel meer sporten.” Toch merkt ook Meester Pillen dat de kinderen anno 2015 minder buitenspelen. “Vroeger konden kinderen een bal veel beter gooien, vangen en slaan. Nu oefenen ze dat minder, het gemiddelde niveau is teruggelopen. Er is hier al jaren geen schoolrecord meer verbeterd.”
Meester Pillen neemt een hapje van zijn koek en vertelt dat er ook dingen zijn die de kinderen van nu beter kunnen. “Ze zijn mondiger, ze weten meer en kunnen beter met technologie overweg. Of dat een goede ontwikkeling is? Het is nou eenmaal zo, de maatschappij verandert. Of ik dat goed vind of niet, dat doet er niet zoveel toe. We hebben er gewoon mee te handelen. Er zitten ook voordelen aan hoor. Laatst stond ik bij een computer, toen de leerlingen zeiden ‘Kijk meneer, dat moet je even zo doen.’ Ze deden het me gewoon voor!”
“Geef kinderen de ruimte om te laten zien wat ze kunnen.”
Verbazen
“Wat ik van mijn periode in het onderwijs het meest geleerd heb, is dat kinderen je echt kunnen verbazen. Het is zo mooi om te zien dat ze vaak meer in zich hebben dan je denkt. Ga er niet zomaar vanuit dat je precies weet wat elk kind kan. Zo deden we in 1981 voor het eerst de musical. Kinderen mochten zelf kiezen welke rol ze wilden spelen. Er was één jongen die behoorlijk taalzwak was, het leren kwam hem bepaald niet aanwaaien. Maar hij had de hoofdrol. Ik dacht: ‘Oke, we zullen het zien.’ En hij deed het me toch goed! Dat was een hele goede les voor mezelf. Denk nooit: ‘Oh, zijn taal- en leesniveau is niet goed, dus iets anders zal hij ook wel niet kunnen.’ Geef kinderen de ruimte om te laten zien wat ze kunnen.”
Nog regelmatig heeft Meneer Pillen contact met de jongen die de hoofdrol speelde in de musical. “Een van zijn kinderen is nu leerling op de school.” Het is een van de vele voorbeelden van families, waarvan Meneer Pillen twee generaties heeft meegemaakt. “Dat is op zich een goed signaal. Het betekent dat ouders hier terugkomen om hun kinderen hetzelfde mee te laten maken. Dan hebben ze een goede tijd gehad. Overigens zijn de oudste leerlingen die ik heb gehad inmiddels al in de vijftig. Haha!”
Afscheid
Meester Pillen staat op van zijn keukentafel en loopt naar buiten. “De school is hier maar vijftig meter vandaan, we wandelen er even naar toe.” Tijdens de korte wandeling naar het schoolplein wordt Meester Pillen al drie keer begroet. In de buurt van de Sint Bernardusschool lijkt iedereen de oud-directeur te kennen. “Kijk, hier is het schoolplein al.” Meester Pillen loopt het naar plein dat naar hem vernoemd is, toen hij in 2013 een stapje terug deed. “Toen had ik al met pensioen kunnen gaan. Maar dat wilde ik nog niet, ik was er gewoon nog niet aan toe. Ik stelde me er toen op in dat ik nog twee jaar door zou werken. Dat heb ik gedaan en nu is het een prima moment om te stoppen.”
Op vrijdag 26 juni is Meester Pillen dan echt voor het laatst als leerkracht op de Sint Bernardusschool. Een groots afscheidsfeest zit er aan te komen. “Wat er precies gaat gebeuren? Geen flauw idee. Al loop ik eigenlijk ook wel lang genoeg mee om dat in te kunnen schatten. Ze komen me vast van huis ophalen en het zal ongetwijfeld een mooie dag worden. We zien het wel, ik heb er heel veel zin in.”
Pensioen
En dan is het echt voorbij. Na vrijdag is Meester Pillen geen meester meer op de Sint Bernardusschool. In augustus starten de lessen zonder de vertrouwde lach van de oud-directeur. “Ja, dan fietsen ze ’s ochtends voor het huis langs. Maar ik zal ze wel begroeten hoor! En ik kom ook nog genoeg oud-leerlingen tegen in Ommen. Bij muziekavonden, of in het café, als ze wat ouder zijn. Laatst zette er nog één een biertje voor me neer. ‘Alsjeblieft René!’ Dat vond ik wel heel mooi. Dat is de waardering waar je het uiteindelijk voor doet.”
Meester Pillen doet de schooldeur open en stapt naar binnen. “Straks kan ik meer tijd doorbrengen met de familie”, blikt hij vooruit. “Ik heb drie kleindochters die graag bij me over de vloer komen. Verder ga ik lekker hardlopen,fietsen en de boel een beetje opruimen in huis. Er zijn genoeg dingen die ik voor me uit geschoven heb. Daar ga ik mooi mee bezig. Of het niet weer gaat kriebelen om naar school te gaan?” Even is het stil. Meneer Pillen aarzelt. “Nee, ik denk het toch niet. Al zal ik hier heus nog wel eens een kop koffie drinken. Maar ik vind dat ik me er straks niet meer mee moet bemoeien. Het is klaar.”
You only live once
Meester Pillen kuiert wat langs de lokalen en stapt er ineens één binnen. “Dit is het enige echte oude schoolbord dat we nog hebben.” Vier letters staan er met krijt krijgt opgeschreven. Meester Pillen pakt het krijtje en maakt de tekens wat dikker. ‘Yolo’ staat er. “Ik wist eerst ook niet wat dat betekende. ‘You only live once’, zeiden de kinderen. Dat vind ik nou mooi!” Meester Pillen struint weer naar de deur en laat deze achter zich dichtvallen. Nog een paar dagen en dan is een tijdperk ten einde. “Als ik mijn tijd op de Sint Bernardusschool een cijfer moest geven? Een dikke acht!”
